Question                    | 
                
                    Answer                    | 
            
        
        | 
     start learning
 | 
 | 
      Sole to związki chemiczne zbudowane z kationów metali lub kationu amonu NH4+ oraz anionów reszt kwasowych.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie są trzy główne rodzaje soli?    start learning
 | 
 | 
      1) Sole obojętne. 2) Wodorosole. 3) Hydroksosole.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie wyróżniamy rodzaje soli obojętnych?    start learning
 | 
 | 
      1) Sole proste. 2) Sole podwójne. 3) Hydraty.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzują się sole proste? Podaj przykład.    start learning
 | 
 | 
      Sole proste zawierają jeden rodzaj kationów i jeden rodzaj anionów, np. NaCl, PbCl2.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzują się sole podwójne? Podaj przykład.    start learning
 | 
 | 
      Sole podwójne zawierają dwa rodzaje kationów i jeden rodzaj anionów lub jeden rodzaj kationów i dwa rodzaje anionów, np. AlNa(SO4)2.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzują się hydraty? Podaj przykład.    start learning
 | 
 | 
      Hydraty zawierają cząsteczki wody wbudowane w sieć krystaliczną, np. CaSO4 * 2H2O. Takie cząsteczki wody są nazywane wodą krystalizacyjną.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzują się hydroksosole?    start learning
 | 
 | 
      Hydroksosole zawierają aniony wodorotlenkowe, aniony reszt kwasowych i kationy metali lub NH4+, np. CaCl(OH).   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzują się wodorosole?    start learning
 | 
 | 
      Wodorosole zawierają kation lub kationy wodoru związane z resztą kwasową i kationy metali lub kation amonu NH4+, np. NaHCO3.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób nazwiesz sól prostą CuBr2?    start learning
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób nazwiesz sól prostą Ca3(PO4)2?    start learning
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób nazwiesz sól podwójną AlNa(SO4)2?    start learning
 | 
 | 
      Siarczan (VI) glinu sodu.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób nazwiesz sól podwójną K2NaPO4?    start learning
 | 
 | 
      Fosforan (V) dipotasu sodu.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób nazwiesz hydrat CuSO4 * 5H2O?    start learning
 | 
 | 
      Siarczan (VI) miedzi (II) – woda (1/5).   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób nazwiesz wodorosól NH4HSO4?    start learning
 | 
 | 
      Wodorosiarczan (VI) amonu.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób nazwiesz hydroksysól CaCl(OH)?    start learning
 | 
 | 
      Chlorek wodorotlenek wapnia.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie sole są popularnymi substancjami konserwującymi?    start learning
 | 
 | 
      1) Azotan (III) potasu KNO2, 2) Azotan (III) Sodu NaNO2, 3) azotan (V) potasu KNO3, 4) wodorofosforan (V) sodu Na2HPO4.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie są sposoby otrzymywania soli?    start learning
 | 
 | 
      1) Reakcja zobojętniania. 2) Reakcja metalu aktywniejszego chemicznie od wodoru z kwasem. 3) Reakcja tlenku metalu z kwasem.     4) Reakcja tlenku kwasowego z zasadą. 5) Reakcja tlenku zasadowego z tlenkiem kwasowym. 6) Reakcja metalu z niemetalem. 7) Reakcja dwóch wodnych roztworów soli, z których jeden zawiera kation, a drugi anion soli trudno rozpuszczalnej.  
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Wszystkie sole rozpuszczalne w wodzie dysocjują praktycznie w 100% na jony.     W przypadku soli trudno rozpuszczalnych na jony rozpada się ta ilość substancji, która rozpuści się w wodzie. Im słabiej się rozpuszcza sól, tym mniejsze jest stężenie jej jonów w roztworze nad osadem.  
 | 
 | 
 | 
      Jak przebiega dysocjacja soli prostych?    start learning
 | 
 | 
      Dysocjacja soli prostych przebiega jednostopniowo.   
 | 
 | 
 | 
      Jak przebiega dysocjacja wodorosoli?    start learning
 | 
 | 
      Wodorosole dysocjują wielostopniowo.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie jest działanie kwasu chlorowodorowego na etanian sodu?    start learning
 | 
 | 
      Kwas chlorowodorowy wypiera kwas etanowy (kwas octowy) z etanianu sodu. Mocniejszy kwas (HCl) wypiera słabszy kwas (CH3COOH) z jego soli.   
 | 
 | 
 | 
      Co się dzieje podczas ogrzewania siarczanu (VI) miedzi (II) – woda (1/5)?    start learning
 | 
 | 
      Cząsteczki wody krystalizacyjnej pod wpływem wysokiej temperatury zostają usunięte z sieci krystalicznej hydratu.     Produktami tej reakcji chemicznej są bezwodny siarczan (VI) miedzi (II) o białej barwie oraz para wodna, która skrapla się na ściankach probówki.  
 | 
 | 
 | 
      W zależności od czego może zmieniać się barwa niektórych hydratów? Podaj przykład.    start learning
 | 
 | 
      Barwa niektórych hydratów może zmieniać się w zależności od stopnia ich uwodnienia. Przykładem takiego związku chemicznego jest higroskopijny chlorek kobaltu (II) CoCl2, którego sole uwodnione stosuje się jako wskaźniki wilgotności powietrza.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Minerały to pierwiastki chemiczne w stanie wolnym (np. S, Au, Ag, Pt) oraz związki chemiczne (np. tlenek krzemu (IV) SiO2, siarczan (VI) wapnia CaSO4).   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Skały są naturalnymi skupiskami minerałów i powstają w wyniku procesów geologicznych.   
 | 
 | 
 | 
      Co to są surowce mineralne?    start learning
 | 
 | 
      To skały i minerały, które człowiek wykorzystuje w różnych dziedzinach.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się jodek ołowiu (II) Pb2?    start learning
 | 
 | 
      1) Toksyczna substancja stała w postaci złocistych łusek. 2) Trudno rozpuszcza się w wodzie, dobrze w roztworze jodku potasu. 2) W podwyższonej temperaturze zmienia kolor na ceglastoczerwony.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się manganian (VII) potasu KMnO4?    start learning
 | 
 | 
      1) Nazwa zwyczajowa: nadmanganian potasu. 2) Kryształy o barwie fioletowej. 3) Dobrze rozpuszcza się w wodzie. 4) Wykazuje silne właściwości utleniające.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się bromek srebra (I) AgBr?    start learning
 | 
 | 
      1) Kryształy o barwie jasnożółtej. 2) Praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie. 3) Substancja światłoczuła – pod wpływem światła ciemnieje, gdyż rozkłada się w wydzieleniem metalicznego srebra.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się węglan wapnia CaCO3?    start learning
 | 
 | 
      1) Nazwa zwyczajowa: kalcyt. 2) Bezbarwne kryształu o wysokiej temperaturze topnienia. 3) Praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się fosforan (V) wapnia Ca3(PO4)2?    start learning
 | 
 | 
      1) Bezbarwne kryształ y o wysokiej temperaturze topnienia. 2) Praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się dichromian (VI) potasu K2Cr2O7?    start learning
 | 
 | 
      1) Kryształy o barwie pomarańczowej. 2) Dobrze rozpuszcza się w wodzie. 3) Wykazuje silne właściwości utleniające.   
 | 
 | 
 | 
      Czy sole są rozpowszechnione w przyrodzie?    start learning
 | 
 | 
      Sole są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie – skorupa ziemska składa się głównie z soli i tlenków.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie zastosowanie mają sole w medycynie?    start learning
 | 
 | 
      0,9-procentowy wodny roztwór NaCl to tzw. sól fizjologiczna. Bakteriobójczy KmnO4 jest stosowany m.in. do przemywania ran i płukania jamy ustnej.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie zastosowanie mają sole w fotografii?    start learning
 | 
 | 
      AgBr, AgCl i AgI są składnikami światłoczułych emulsji fotograficznych i filtrów optycznych.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie zastosowanie mają sole w rolnictwie?    start learning
 | 
 | 
      1) Są składnikami nawozów naturalnych (kompostu, obornika, a także związków chemicznych występujących w przyrodzie, np. węglanu wapnia CaCO3). 2) Są składnikami nawozów sztucznych, np. superfosfat podwójny Ca(H2PO4) 2 * H2O.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie są rodzaje nawozów sztucznych?    start learning
 | 
 | 
      1) Fosforowe. 2) Azotowe. 3) Potasowe.   
 | 
 | 
 | 
      Co jest podstawowym składnikiem skał wapiennych (wapieni, kredy, marmuru) i minerałów (kalcytu)?    start learning
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób można wykryć węglan wapnia?    start learning
 | 
 | 
      W reakcji z roztworem HCl powinien powstać dwutlenek węgla. Reakcją charakterystyczną dla dwutlenku węgla jest mętnienie wody wapiennej.   
 | 
 | 
 | 
      Co się dzieje pod wpływem ogrzewania wapieni?    start learning
 | 
 | 
      Pod wpływem ogrzewania główny składnik wapienia – węglan wapnia CaCO3 – rozkłada się na tlenek wapnia i tlenek węgla (IV).   
 | 
 | 
 | 
      Na czym polega gaszenie wapna palonego?    start learning
 | 
 | 
      Jest to reakcja tlenku wapnia CaO z wodą. W wyniku tej reakcji powstaje wodorotlenek wapnia Ca(OH)2. Jest to reakcja egzotermiczna.   
 | 
 | 
 | 
      Jak wygląda proces rozkładu wapieni przeprowadzany na skalę przemysłową?    start learning
 | 
 | 
      Przeprowadza się go w piecach zwanych wapiennikami.     Wapiennik napełnia się rozdrobnioną skałą wapienną oraz koksem. Ciepło, uzyskane podczas spalania koksu, umożliwia utrzymanie wewnątrz pieca temperatury do 1200*C. Następuje wówczas termiczny rozkład wapieni.  
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się wapień?    start learning
 | 
  | 
      1) Barwa: biała lub beżowa. 2) Twardość: większa niż kredy. 3) Składnik chemiczny: głównie CaCO3 i MgCO3, ewentualnie także związki żelaza, glina, piasek oraz węgiel     . 4) W budownictwie stosuje się go jako spoiwo i materiał budowlany. Jest wykorzystywany do produkcji szkła. Wykorzystywany jako nawóz w rolnictwie – podwyższa pH gleby.  
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się kreda?    start learning
 | 
 | 
      1) Barwa: biała lub szara. 2) Twardość: niewielka. 3) Skład chemiczny: skorupy organizmów morskich (głównie z CaCO3). 4) Inne: skała drobnoziarnista. 5) Używa się jej do wyrobu kredy szkolnej. Jest także dodawana do białych farb i past do zębów.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się marmur?    start learning
 | 
 | 
      1) Barwa: biała, szara, różowa lub zielonkawa. 2) Twardość: duża. 3) Skład chemiczny: głównie kalcyt. 4) Inne: budowa krystaliczna. 5) Wykorzystuje się go jako materiał dekoracyjny do wykończenia wnętrz.   
 | 
 | 
 | 
      Co się dzieje jeśli przez dłuższy czas na skały wapienne zawierające węglan wapnia działają CO2 i H2O?    start learning
 | 
 | 
      Powstaje wodorowęglan wapnia.   
 | 
 | 
 | 
      Na czym polega zjawisko krasowe?    start learning
 | 
 | 
      Wodorowęglan wapnia Ca(HCO3) 2 rozpuszcza się w wodzie. W wyniku tego skały wapienne są wypłukiwane. W efekcie zjawisk krasowych powstają jaskinie nazywane jaskiniami krasowymi.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób w jaskiniach krasowych powstają nacieki z węglanu wapnia?    start learning
 | 
 | 
      Wodorowęglan wapnia powoli ulega rozkładowi, w którego wyniku ponownie strąca się nierozpuszczalny w wodzie węglan wapnia.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      To nacieki z węglanu wapnia, które powstają na dnie jaskini.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      To nacieki z węglanu wapnia, które występują w kształcie stożka zwisającego ze stropu jaskini.   
 | 
 | 
 | 
      Czym jest kamień kotłowy?    start learning
 | 
 | 
      Jest to nierozpuszczalny osad węglanu wapnia lub węglanu magnezu, który tworzą wodorowęglany rozpuszczalne w wodzie podczas jej gotowania.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się twardość węglanowa (przemijająca) wody?    start learning
 | 
 | 
      Jest to rodzaj twardości wody, podczas którego wodorowęglany zawarte w wodzie twardej zostają usunięte podczas gotowania.   
 | 
 | 
 | 
      Czym charakteryzuje się twardość trwała (nieprzemijająca) wody?    start learning
 | 
 | 
      Jest związania z występowaniem jonów metali np. chlorków czy siarczanów (VI), które nie strącają się podczas gotowania wody.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób można zapobiegać powstawaniu kamienia kotłowego?    start learning
 | 
 | 
      1) W warunkach domowych: gotowanie wody i zlanie jej znad osadu. 2) W przemyśle: metoda wapienna. Polega ona na zmieszaniu twardej wody z odpowiednią ilością wodorotlenku wapnia Ca(OH)2.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób można usunąć jony wapnia z twardej wody?    start learning
 | 
 | 
      Stosując węglan sodu Na2CO3.   
 | 
 | 
 | 
      Jaka sól jest składnikiem skał gipsowych (anhydrytu i gipsu)?    start learning
 | 
 | 
      Siarczan (VI) wapnia CaSO4. Gips CaSO4 * 2H2O jest składnikiem minerału o tej samej nazwie, a gips bezwodny CaSO4 – anhydrytu.   
 | 
 | 
 | 
      Na czym polega proces twardnienia zaprawy gipsowej?    start learning
 | 
 | 
      Polega on na wiązaniu wody przez gips palony.   
 | 
 | 
 | 
      W jaki sposób gips i anhydryt są wykorzystywane w budownictwie?    start learning
 | 
 | 
      Gips stosuje się do przygotowania zapraw gipsowych. Używa się ich jako gładzi i tynków – do szpachlowania i wygładzania ścian. Anhydryt jest wykorzystywany do produkcji posadzek.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie zastosowanie w stomatologii ma gips?    start learning
 | 
 | 
      W stomatologii gips jest wykorzystywany do pobrania wycisku szczęki oraz wykonania odlewu, na podstawie którego powstaje aparat ortodontyczny.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie zastosowanie w medycynie ma gips?    start learning
 | 
 | 
      Namoczone bandaże gipsowe nakłada się m.in. na złamane kończyny. Po wyschnięciu powstaje twarda skorupa.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      To siarczan (VI) wapnia – woda (2/1) 2 CaSO4 * H2O.   
 | 
 | 
 | 
      Czym jest zaprawa gipsowa?    start learning
 | 
 | 
      To mieszanina gipsu palonego i wody.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie jony znajdują się w wodach mineralnych?    start learning
 | 
 | 
      To jony Ca2+, Mg2+, K+, Na+, Cl-, SO42- i HCO3- oraz rozpuszczone gazy, jak CO2 i H2S.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie funkcje w organizmie pełnią kationy magnezu Mg2+?    start learning
 | 
 | 
      Biorą udział w przemianie cukrów oraz regulują działanie układu nerwowego.     Mają też działanie przeciwmiażdżycowe, ponieważ obniżają poziom cholesterolu we krwi, a także przeciwdziałają skutkom stresu. Są budulcem kości i zębów oraz zapobiegają osteoporozie.  
 | 
 | 
 | 
      Jakie funkcje w organizmie pełnią kationy wapnia Ca2+?    start learning
 | 
 | 
      Wraz z resztą fosforanową (V) są budulcem zębów, uczestniczą w kontrolowaniu funkcji układu nerwowego i pracy serca. Sole wapnia rozpuszczają się w soku żołądkowym skutecznie przeciwdziałając nadkwasocie żołądka.   
 | 
 | 
 |