→ Paremie Prawoznawstwo → Start Learning

Question		Answer
Omnis definitio in iure civili periculosa est; parum est enim, ut non subverti posset start learning		W prawie cywilnym wszelka definicja jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, by nie można było jej podważyć
Ius est ars boni et aequi start learning		Prawo jest sztuką dobra i słuszności
Nulla est iurisprudentia sine latina sapientia start learning		żadna jest jurysprudencja bez łaciny
Hominum causa omne ius constitutum sit start learning		Wszelkie prawo winno być stanowione ze względu na człowieka
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non ledere, suum cuique tribuere start learning		Nakazy prawa są następujące: uczciwie żyć, nie szkodzić drugiemu, oddawać każdemu to, co mu się należy
Aequitas start learning		słuszność, czyli to co uczciwe i zgodne z sumieniem
Fiat iustitia, pereat mundus start learning		Niech stanie się sprawiedliwość, choćby świat miał runąć
Bis de eadem re agere non licet (lub ne bis in idem) start learning		nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie
Acta publica probant se ipsa start learning		dokumenty urzędowe świadczą same za siebie
Actor sequitur forum rei start learning		powód idzie za pozwanym
Semel heres semper heres start learning		kto zostaje dziedzicem, pozostaje nim zawsze
Indigno aufertur hereditas start learning		niegodnemu odbiera się spadek
Mater semper certa est: pater est, quem nuptiae demonstrant start learning		matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Adoptio naturam imitatur start learning		przysposobienie naśladuje naturę
Affines sunt viri et uxoris cognati start learning		powinowatymi są krewni męża i żony
Res nullius cedit primo occupanti start learning		rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją zawłaszczył
Prior tempore potior iure start learning		kto lepszy, co do czasu, ten lepszy co do prawa
Superficies solo cedit start learning		to, co znajduje się na gruncie, przypada gruntowi
Res perit suo domino start learning		rzecz przypada swojemu właścicielowi
Expedit enim rei publicae, ne quis re sua male utatur start learning		w interesie państwa leży, aby nikt nie używał źle swojej rzeczy.
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet start learning		nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma
Obligatio impossibilium nulla est start learning		zobowiązanie do świadczenia niemożliwego nie istnieje
Et non facere facere est start learning		powstrzymanie się od działania, jest działaniem
Si unus solvat, omnes liberanatur start learning		jeżeli jeden spełni świadczenie wszyscy są uwolnieni
Rebus sic stantibus omnis promissio intellegitur start learning		Każde zobowiązanie rozumiane jest jako obowiązujące tylko w takim stanie rzeczy, jaki istniał w momencie jego zawarcia
Dies interpellat pro homine start learning		termin wzywa za człowieka
Sine pretio nulla vendito start learning		Nie ma sprzedaży bez ceny
Male enim nostro iure uti non debemus start learning		nie powinniśmy bowiem źle korzystać z naszego prawa.
Ab initio nullum semper nullum start learning		to, co jest od początku nieważne, zawsze jest nieważne.
Rei turpis nullum mandatum est start learning		nieważne jest zlecenie niemoralnego zachowania
Nemo de domo sua extrahi debet start learning		nikogo z własnego domu nie można zabierać siłą
Casus est maior vis cui humana infirmitas resistere non potest start learning		siłą wyższą jest zdarzenie, któremu słabość ludzka nie może się oprzeć
Ius naturale est, quod natura omnia animalia docuit: nam ius istud non humani generis proprium, sed omnium animalium start learning		Prawem naturalnym jest to prawo, którego sama natura nauczyła wszystkie stworzenia: prawo bowiem jest właściwe nie tylko rodzajowi ludzkiemu, lecz wszystkim stworzeniom
Legem bonam a mala nulla alia nisi naturae norma divider possumus start learning		Dobre prawo od złego możemy odróżnić miarą prawa natury
Iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur start learning		Prawa są stanowione nie ze względu na konkretne osoby, lecz dla wszystkich.
Lex non obligat nisi promulgata start learning		Ustawa nie obowiązuje, jeśli nie jest ogłoszona.
Lex retro non agit start learning		Ustawa nie działa wstecz.
Simplicitas legibus amica start learning		Prostota przyjaciółką ustaw.
Legem brevem esse oportet start learning		Ustawa powinna być zwięzła.
In legibus magis simplicitas quam difficultas placet start learning		W ustawach lepsza jest prostota niż zawiłość.
Misera est vita, ubi ius est vagum aut incertum start learning		Marne jest życie tam, gdzie prawo jest chwiejne albo niepewne.
Magistratum lege esse loquentem, legem autem mutuum magistratum start learning		Urzędnik jest mówiącym prawem, prawo zaś niemym urzędnikiem.
Quid est enim civitas nisi iuris societas civium? start learning		Czymże jest bowiem państwo, jeśli nie opartym na przepisach prawa związkiem obywateli?
Amemus patriam, pareamus legibus start learning		Kochajmy Ojczyznę, przestrzegajmy obowiązujących w niej praw.
Auctoritas, non veritas facit legem start learning		Nie prawda, lecz władza państwowa stanowi prawo.
Placuit in omnibus rebus praecipuam esse iustitiae aequitatisque quam stricti iuris rationem start learning		We wszystkich sprawach zasada sprawiedliwości i słuszności powinna mieć pierwszeństwo nad zasadą ścisłego prawa.
A verbis legis non est recedendum start learning		Należy trzymać się słów ustawy.
Cuius est condere, eius est abrogare start learning		Kto może stanowić prawo, ten może je uchylić.
Iudex est lex loquens / Iudicis est ius dicere, non dare start learning		Sędzia jest mówiącą ustawą / Rzeczą sędziego jest orzekać, nie stanowić prawo.
Ex iniuria ius non oritur start learning		Z bezprawia nie powstaje prawo
Nemo ex suo delicto meliorem suam condicionem facere potest start learning		Nikt nie może polepszyć swojej sytuacji w następstwie własnego czynu bezprawnego
Non ex regula ius sumatur, sed ex iure qoud est regula fiat start learning		Reguły (zasady) nie tworzą prawa lecz się z niego wywodzą.
Applicatio est vita regulae start learning		Stosowanie prawa jest życiem normy prawnej
Iustitia non debet claudicare start learning		Sprawiedliwość nie powinna kuleć.
Roma locuta causa finita start learning		Rzym przemówił/orzekł, sprawa skończona
Iustitia vestras iudicabo start learning		Osądzę waszą sprawiedliwość
Nemo est iudex in propria causa start learning		Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie
Audiatur et altera pars start learning		Niech będzie wysłuchana i druga strona
Prius quam exaudias, ne iudices start learning		Zanim nie wysłuchasz, nie sądź
Erubescens, cum sine lege loquimur start learning		Rumienimy się, gdy mówimy bez ustawy
Facta probantur, iura novit curia start learning		Fakty wymagają udowodnienia, prawo zna sąd.
Bonus iudex damnat improbanda, non odit start learning		Dobry sędzia karze występki, jednak bez nienawiści.
Boni iudicis est lites dirimere start learning		Dobrego sędziego cechuje umiejętność łagodzenia sporów.
Qoud legibus omnissum est, non omnittetur religione iudicantis start learning		Co zostało pominięte, niech nie umknie skrupulatnemu sędziemu.
Sapientis iudicis est semper cogitare, quid lex cogat start learning		Mądry sędzia powinien zawsze rozważać to, co nakazuje prawo.
Iudex non facile recedere debet start learning		Sędzia nie powinien łatwo ustępować.
Se damnat iudex, innocentem qui opprimit start learning		Samego siebie skazuje sędzia, który uciska niewinnego.
Nulla poena sine culpa start learning		Nie ma kary bez winy
Nullum crimen sine lege start learning		Nie ma przestępstwa bez ustawy
Nullum crimen sine poena start learning		Nie ma przestępstwa bez kary
Nullum crimen sine periculo sociali start learning		Nie ma przestępstwa bez społecznego niebezpieczeństwa czynu
Debet quis iuri subiacere, ubi deliquit start learning		Podlega się prawu miejsca dokonania przestępstwa
Graviore culpa gravior poena start learning		Im większa wina, tym większa kara
Geminat peccatum, quem delicti non pudet start learning		Kto nie wstydzi się swojego czynu, podwaja swoją winę
Affectus punitur, etsi non sequatur effectus start learning		Zamiar jest karalny nawet wtedy, gdy zamierzony skutek nie nastąpił
Minor in delictis maior habetur start learning		W przypadku przestępstw nieletni traktowany jest jak dorosły
Ultimum supplicium esse mortem solam interpretamur start learning		Jako najwyższą karę rozumiemy jedynie karę śmierci
Semel comissa poena non evanescit start learning		Raz wymierzona kara nie popada w zapomnienie
Poena maior absorbet minorem start learning		Kara cięższa pochłania lżejszą
Multiplicata transgressione crescat poenae inflictio start learning		Przy powtórnym złamaniu prawa prawa niech wzrasta wymiar kary
Ex singulis causis singulae poenae irrogantur start learning		W poszczególnych przypadkach nakłada się poszczególne kary - zasada indywidualizacji kary
Facientes et consentientes pari poena plectuntu start learning		Na sprawców i wspólników nakłada się równą karę
Expedit rei publicae, ut finis sit litium start learning		Dla państwa korzystne jest, aby procesy nie trwały zbyt długo
Crimina morte extinguuntur start learning		Przestępstwa wygasają wskutek śmierci sprawcy
Ius et furi dicitur start learning		Nawet złodziejowi należy się sprawiedliwość przed sądem
Nemo iudex in causa sua start learning		Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie
Nullus describatur reus, priusquam convincatur start learning		Nikogo nie wolno uznać za winnego przed skazaniem
Neminem captivabimus nisi iure victum start learning		Nikogo nie będziemy więzili, chyba że skazanego prawomocnym wyrokiem
Absentem in crminibus damnari non oportet start learning		Nieobecnego nie należy skazywać za przestępstwo
Tantum devolutum, quantum appellatum start learning		Sprawa w takim zakresie przechodzi do sądu wyższej instancji, na ile zostało to określone w apelacji
Reformatio in peius iudici appellatio non licet start learning		Sądowi apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku nie niekorzyść zasądzonego/skazanego
Accusare nemo se debet (nisi coram deo) start learning		Nikt nie musi oskarżać samego siebie (chyba że przed Bogiem).
Facultas probandi non est augustanda start learning		Możliwość dowodzenia nie może być ograniczana
In criminalibus probationes debent esse luce clariores start learning		W sprawach karnych dowody muszą być jaśniejsze niż światło
Qod non est in actis, non est in mundo start learning		Czego nie ma w aktach, nie ma na świecie
In dubiis benigniora / clementia start learning		W razie wątpliwości łaskawiej/łagodniej
In dubiis minus start learning		W razie wątpliwości zasądzić mniej
In dubio pro reo iudicandum est start learning		W razie wątpliwości na korzyść oskarżonego
In dubio pro libertate start learning		W razie wątpliwości na korzyść wolności
Animus malus start learning		Zły zamiar
Causa criminalis start learning		Sprawa karna
Corpus delicti start learning		Przedmiot będący dowodem popełnienia przestępstwa
Delicto flagranti / in flagranti start learning		Na gorącym uczynku
Habeas corpus start learning		Zespół norm gwarantujących wolność i nietykalność osobistą
Morbus mentalis start learning		Choroba psychiczna
Poena capitis / ultimum supplicium start learning		Kara śmierci
Poena talionis start learning		Kara odwetu
Vis compulsiva start learning		Przymus psychiczny
Corruptissima / perditissima re publica plurimae leges start learning		Im większe zepsucie w państwie, tym liczniejsze ustawy
Leges ab omnibus intellegi debent start learning		Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
De minimis non curat lex start learning		Ustawa nie troszczy się o drobiazgi
Verba cum effectu acipienda start learning		Słowa należy zgodnie z ich znaczeniem
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio start learning		W takich samych okolicznościach należy stosować takie same rozwiązania prawne
Clara non sunt interpretanda start learning		Nie dokonuje się wykładni tego, co jasne
Interpretatio cessat in claris start learning		Interpretacja (wykładnia) kończy się, gdy wszystko jest jasne
Eius est interpretari leges, cuius est condere start learning		Do interpretacji prawa upoważniony jest ten, kto je stanowi
Apices iuris non sunt iura start learning		Sztuczki prawne nie stanowią prawa
Contra legem facit, qui id facit qoud lex prohibet, in fraudem vero, qui salvis verbis legis sententiam eius circumvenit start learning		Wbrew ustawie postępuje ten, kto czyni to, czego ustawa zabrania; z ominięciem ustawy działa zaś ten, kto nie naruszając jej słów, obchodzi jej treść
Secundum legem start learning		zgodnie z prawem
Contra legem start learning		Wbrew prawu
Praeter legem start learning		Obok prawa (ominięcie).
Lege non distinguente nec nostrum est distinguere start learning		Tam, gdzie ustawa nie rozróżnia, nie naszą rzeczą jest wprowadzać rozróżnienie
Exceptio est strictissimae interpretationis start learning		Wyjątek powinien być interpretowany ściśle
Expressio specialis omnem impedit extensionem start learning		Dokładne wyrażenie wyklucza wykładnię rozszerzającą
Exclusa censentur omnia, quae lex enumerando non inclusit start learning		Należy uznać za wyłączone wszystko to, czego ustawa, wyliczając, nie włączyła
Interpretatio declarativa (Extensiva et Restrictiva) start learning		Wykładnia literalna (Rozszerzająca i Zawężająca)
Argumentum a rubrica start learning		Argument z systematyki ustawy
Incivile est nisi tota lege respecta una aliqua particula eius proposita iudicare vel respondere start learning		Nieprawidłowe jest wydawanie wyroku lub opinii prawnej bez uwzględniania całości ustawy, na podstawie jednego fragmentu
Benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur start learning		Ustawy są właściwie interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha
Sensum, non verba spectamus start learning		Patrzymy na sens, nie na słowa
Ratio legis start learning		Cel, sens ustawy, “przyczyna wydania”.
Lex superior derogat legi lnferiori start learning		Reguła hierarchiczna
Lex specialis derogat legi generali start learning		Reguła merytoryczna
Lex posteriori derogat legi priori start learning		Reguła chronologiczna
Summum ius summa iniuria start learning		Najwyższe prawo [bywa] najwyższym bezprawiem
Abrogata lege abrogante non reviviscit lex abrogata start learning		Uchylenie ustawy uchylającej ustawę nie przywraca obowiązywania uchylonej ustawy
Omnia sunt interpretanda start learning		Wszystko podlega interpretacji
Lex iniusta non est lex start learning		Ustawa (prawo) niesprawiedliwe nie jest ustawą (prawem).
Non omne quod licet honestum est start learning		Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
Pacta sunt servanda start learning		Umów należy dotrzymywać
Silent leges inter arma start learning		Pośród oręża (w czasie wojny) milczą ustawy.
Ubi societas, ibi civitas ibi ius start learning		Gdzie społeczeństwo, tam też państwo, tam też prawo
Salus populi suprema lex esto start learning		Dobro ludu najwyższym prawem
Onus probandi start learning		Ciężar dowodu
Legum servi sumus ut liberi esse possimus start learning		Wszyscy jesteśmy niewolnikami praw (abyśmy mogli być wolni)
Cessante ratione legis, cessat lex ipsa start learning		Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa

paremie prawoznawstwo

You must sign in to write a comment

More