Question                    | 
                
                    Answer                    | 
            
        
        | 
     start learning
 | 
 | 
      charakteryzuje się tym, że są to powtarzalne sposoby rozwiązywania problemów naukowych o różnym stopniu szczegółowości   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      czynności i środki poddane regułom o różnym stopniu szczegółowości, podejmowane w celu zgromadzenia materiału potrzebnego do rozwiązania problemu badawczego.   
 | 
 | 
 | 
      relacje pomiędzy techniką, a metodą badawczą    start learning
 | 
 | 
      Metoda badawcza jest pojęciem dużo szerszym od techniki. Metoda określa ogólne założenia a także wszystko to co z tego wynika, natomiast technika zagłębia się w część techniczno-realizacyjną.   
 | 
 | 
 | 
      typy badań ze względu na Wiodące pytania badawcze składające się na problematykę badawczą    start learning
 | 
 | 
      Diagnostyczne Historyczne Prognostyczne Porównawcze Ewaluacyjne   
 | 
 | 
 | 
      typy badań ze względu na Rodzaj uzyskiwanych w badaniach danych    start learning
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      rodzaje badań ze względu na Zakres przedmiotu badania    start learning
 | 
 | 
      Monograficzne i studia przypadków Badania dotyczące szerszych zbiorowości (całościowe, na próbach)   
 | 
 | 
 | 
      rodzaje badań ze względu na Wymiar czasowy obserwacji przedmiotu badania    start learning
 | 
 | 
      Przekrojowe Dynamiczne (longitudinalne) Pseudodynamiczne   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      “od szczegółu do ogółu” - formułowanie uogólnień na podstawie konkretnych obserwacji.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      – “od ogółu do szczegółu” - metoda rozumowania polegająca na wyprowadzaniu logicznych wniosków z założeń uznanych za prawdziwe.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      sprawdzenie - działanie zmierzające do rozstrzygnięcia prawdziwości danego zdania, danej hipotezy (np. poszukiwanie faktów potwierdzających naszą hipotezę)   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      wykazanie fałszywości twierdzenia lub błędności hipotezy w procesie ich sprawdzania   
 | 
 | 
 | 
      Wnioskowanie przez analogie    start learning
 | 
 | 
      wnioskowanie o posiadaniu pewnej cechy przez dany przedmiot na podstawie jego podobieństwa do innych przedmiotów mających tę właśnie cechę   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      badania, które mają na celu zidentyfikowanie jakiegoś problemu, ogólne jego poznanie, zrozumienie istoty tego zjawiska.   
 | 
 | 
 | 
      Badania deskryptywne (opisowe)    start learning
 | 
 | 
      badania, których celem ma być pełen opis danego problemu/sytuacji/zjawiska. Podejście to zakłada, że przedmiot badania, to obiekt w określonym czasie i przestrzeni. Szczególną cechą badań deskryptywnych jest zwrócenie uwagi na zmienność warunków,   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      badania prowadzone w celu ustalenia przyczyn występowania danego zjawiska. Szukają związków między cechami/zmiennymi.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      badania dynamiczne polegają na pomiarze i obserwacji wybranych obiektów i zjawisk w dłuższym okresie czasu. Umożliwiają systematyczne gromadzenie danych dotyczących badanego zjawiska, rejestrację zachodzących zmian oraz wyjaśnianie ich przyczyn.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      - badania polegające na badaniu różnych obiektów w tym samym czasie ze względu na jakąś cechę, np. mieszkańców różnych krajów na świecie pod kątem zakładania rodzin (w którym kraju urodziło się więcej dzieci w danym dniu itd.).   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      rodzaj badania naukowego mającego na celu opis pewnego stanu lub zjawiska w określonym czasie. Zaletą badania przekrojowego jest stosunkowo krótki czas oczekiwania na ostateczne wyniki oraz proste i niedrogie metody przeprowadzenia badania.   
 | 
 | 
 | 
      Analiza szeregów czasowych(b. dychotomiczne)    start learning
 | 
 | 
      koncentruje się na zmianach w czasie wewnątrz jakieś populacji   
 | 
 | 
 | 
      Analiza szeregów czasowych z modyfikatorem    start learning
 | 
 | 
      zasady są takie same jak przy badaniu trendów, tylko, że jest bardziej szczegółowe.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      to zbiór osób, które łączy jakieś wydarzenie demograficzne, np. narodziny w tym samym roku, wstąpienie w związek małżeński w tym samym roku.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      polegają one na dokonywaniu kilkakrotnych pomiarów w tej samej próbie badawczej. w następnych pomiarach wraca się do tych samych, badanych wcześniej osób lub innych badanych obiektów   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      proces w którym określamy co dokładnie mamy na myśli (dokładne wyjaśnienie pojęć) Opis wskaźników   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      dobór metody badawczej, w jaki sposób dana zmienna będzie mierzona   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      założenie, że to czego dowiadujemy się o jednostce zbiorowej, mówi nam też coś o pojedynczych elementach, z których się ona składa. polega na tym, że wyciągamy wnioski dotyczące jednostek tylko na obserwacji grup.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      polega na tym, że wnioski dotyczące zachowania i postaw pojedynczych jednostek badania zostają odniesione do całych zbiorowości, z których te jednostki pochodzą. Czyli odwrotnie do błędu ekologicznego.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      to postrzeganie i wyjaśnianie złożonych zjawisk w kategoriach jednego wąskiego lub zbioru pojęć. np ekonomiści biorą pod uwagę tylko zmienne ekonomiczne   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      odpowiada na pytanie, co będziemy badać, czyli wskazuje przedmiot badań, ale także sposób– z jakiej perspektywy i pod jakim kątem będą prowadzone badania (paradygmat) pozwalające uchwycić określone zjawiska, procesy, relacje.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      stanowią twierdzenia o poszczególnych obiektach i zbiorach w sensie kolektywnym. Zbiór w sensie kolektywnym to całość złożona z pewnych części   
 | 
 | 
 | 
      twierdzenia egzystencjalne    start learning
 | 
 | 
      - twierdzenia o istnieniu. Stwierdzają one istnienie pewnych obiektów czy stanów rzeczy. W ich strukturze występuje zawsze co najmniej jeden mały kwantyfikator   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Twierdzenia ogólne zawierają co najmniej jeden kwantyfikator duży (ogólny), lecz są pozbawione kwantyfikatorów małych (egzystencjalnych).   
 | 
 | 
 | 
      twierdzenia ściśle ogólne    start learning
 | 
 | 
      są twierdzeniami o czasoprzestrzennie nieograniczonym zasięgu (zakresie stosowalności). Dotyczą one wszystkich obiektów danego rodzaju (o których mowa w twierdzeniu), niezależnie od czasu i miejsca ich występowania.   
 | 
 | 
 | 
      twierdzenia numerycznie ogólne    start learning
 | 
 | 
      - twierdzenia o zasięgu czasoprzestrzennie ograniczonym. W swoim sformułowaniu zawierają imiona własne, terminy historyczne lub inne wyrażenia ograniczające zakres ich stosowalności. Nadając takim twierdzeniom postać warunkową   
 | 
 | 
 | 
      Definicja – wypowiedź określająca jakie jest znaczenie terminu. Składa się z:    start learning
 | 
 | 
      -definiendum (termin definiowany) - definies (zwrot określający jego znaczenie)   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      – „Dowolna cecha, własność przedmiotu, która może przyjąć co najmniej dwie wartości, które mogą mieć różny charakter, mogą między nimi zachodzić pewne relacje”.   
 | 
 | 
 | 
      Triangulacja metodologiczna    start learning
 | 
 | 
      – użycie wielu metod dla zbadania tego samego przedmiotu badania w odpowiedzi na jeden problem badawczy   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      użycie danych z różnorodnych źródeł   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      wprowadzenie do badań wielu badaczy lub osób kontrolujących badania i wnioski   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      – użycie wielu perspektyw badawczych do zinterpretowania pojedynczego zestawu danych   
 | 
 | 
 | 
      - warunek zupełności (wyczerpujący)    start learning
 | 
 | 
      klasyfikacja musi być wyczerpująca tzn. wszystko musi być gdzieś uporządkowane. Jedna zmienna może należeć do kilku „szuflad”.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      klasyfikujemy wymóg tylko w jednej „szufladzie”. Nie mogą pozostać obiekty, które nigdzie nie są sklasyfikowane.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      – jest w procesie poznania porządkowaniem elementów danego zbioru (przedmiotów, rzeczy, zjawisk) według zasady porównywania ich cech z cechami elementów uznawanych za najistotniejsze bo tworzące typy w obrębie określonego zbioru   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      wybrana obserwacja, którą traktujemy jako odzwierciedlenie zmiennej, którą chcemy badać. Wskaźnikami mogą być zjawiska, stany rzeczy   
 | 
 | 
 | 
      Indicatum (czyli zjawisko wskaźnikowane)    start learning
 | 
 | 
      est to zjawisko, o którego wystąpieniu chcemy wnioskować. Może ono być zarówno obserwowalne jak i nieobserwowalne, od czego zależy dobór właściwego wskaźnika.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      musi być zjawiskiem lub cechą obserwowalną, ale przy tym zjawisko wskaźnikowe mogłoby być równie dobrze stwierdzone, gdyby wskaźnika nie było.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      dobór wskaźnika jest zarazem zdefiniowaniem pewnego terminu, ustalaniem jego znaczenia np. liczba sekund pomiędzy bodźcem a reakcją jest wskaźnikiem szybkości reakcji danej osoby i takie jest pojmowanie definicji szybkości reakcji   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      zjawisko wskaźnikowe jest ukrytą hipotetyczną zmienną, nieobserwowalną, ale realną i posiadającą szereg zrozumiałych cech [obserwowalne wskaźniki do nieobserwowalnych zjawisk wskaźnikowych] np. strach, nienawiść   
 | 
 | 
 | 
      Cele użytkowania materiałów:    start learning
 | 
 | 
      1. Inspiracja 2. Pomoc we wstępnej fazie konceptualizacji 3. „Weryfikacja wewnętrzna” 4. „Weryfikacja zewnętrzna” 5. Zrozumienie 6. Egzemplifikacja   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      czytając dużo autobiografii socjolog dokonuje ich interpretacji z punktu widzenia jakiejś ogólnej teorii socjologicznej   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      polega na ilustrowaniu i uzasadnianiu pewnych hipotez dobranymi przykładami z autobiografii (Szczepański opowiada się krytycznie na ten temat   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      – określa się kategorie analityczne i dokonuje analizy ilościowej lub jakościowej   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      – poszukiwanie zależności statystycznej pomiędzy zmiennymi które występują w materiale biograficznym   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      – służy do uporządkowanego opisu rzeczywistości   
 | 
 | 
 | 
      Zalety dokumentów urzędowych:    start learning
 | 
 | 
      -Dostępność (zastane dokumenty „są”) -Dostępne wielokrotnie dla jednego tego samego i wielu innych badaczy) Badania całościowe (brak problemów z dobieraniem próby) -Nie są obciążone reaktywnością (brak wpływu badacza poprzez swoje hipotezy, poglądy   
 | 
 | 
 | 
      Dwa rodzaje pytań w kwestionariuszach:    start learning
 | 
 | 
      - pytanie badawcze (badacza) - pytanie adresowane do badanych osób   
 | 
 | 
 | 
      Rodzaje pytań Z punktu widzenia logiki    start learning
 | 
 | 
      a) pytania rozstrzygające (2 właściwe bezpośrednie odpowiedzi) b) pytania dopełniające   
 | 
 | 
 | 
      RODZAJE PYTAŃ Z punktu widzenia treści    start learning
 | 
 | 
      ) pytania o zmienne b) pytania o relacje między zmiennymi („ Od czego zależy poparcie partii X?”)   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      celowe, świadome i planowe postrzeganie   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      -Zachowania ludzi (werbalne- zarejestrowane wypowiedzi, niewerbalne, przestrzenne- przemieszczanie się) -cechy ludzi, przedmiotów (ubiór, wygląd zewnętrzny, wytwory człowieka, natury) -ich obiektywny sens   
 | 
 | 
 | 
      Zamierzenia badawcze obserwacji    start learning
 | 
 | 
      Opis zachowań i norm interakcji formułowania uogólnień teoretycznych 2. Analiza zależności empirycznych między zachowaniem a ich uwarunkowaniem 3. Teoretyczne wyjaśnienie przyczyn i następstw obserwowanych zachowań   
 | 
 | 
 | 
      Narzędzia systematyzujące obserwację:    start learning
 | 
 | 
      · Wskaźniki zmiennych · Schematy uwzględniające kategorie teoretyczne · Notatki (protokoły) · Dzienniki obserwacji · Formularze · Mapy · Socjogramy   
 | 
 | 
 | 
      Sposoby porządkowanie wyników obserwacji    start learning
 | 
 | 
      · Problemowy (podporządkowanie kategoriom teoretycznym) · Chronologiczny (sekwencje zachowań fazy procesu) · Kierunki interakcji   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      w warunkach sztucznych/naturalnych, pośrednia/bezpośrednia, systematyczna/niesystematyczna, uczestnicząca/nieuczestnicząca, jawna/ukryta   
 | 
 | 
 | 
      W socjologii amerykańskiej wyróżnia się dwa rodzaje badań sondażowych:    start learning
 | 
 | 
      - polling- proste opisowe badanie opinii wybranych osób z akcentem na sprawy publiczne; survey- złożone, pogłębione badanie opinii, w których jednostkami obserwacji są nie tylko poszczególni ludzie, ale także instytucje itd   
 | 
 | 
 | 
      Rodzaje ankiet ze względu na dostęp do informacji o respondencie:    start learning
 | 
 | 
      jawne (imienne) – ankiety, które mogą wskazać na osobę respondenta ze względu na zawarte w nich pytania; anonimowe (bezimienne) - nie są podpisywane, ponadto nie zawierają żadnych pytań, które mogłyby ujawnić osobę respondenta,   
 | 
 | 
 | 
      Rodzaje ankiet ze względu na częstotliwość przeprowadzania    start learning
 | 
 | 
      jednorazowe (sporadyczne) – badające dane zjawisko w danym momencie tylko raz, ● okresowe (badania panelowe) – ankiety wielokrotnie powtarzane wśród tej samej zbiorowości w równych odstępach czasu, np. kwartał.   
 | 
 | 
 | 
      rodzaje ankiet ze względu na stopień uczestnictwa ankietera    start learning
 | 
 | 
      ankiety nadzorowane – audytoryjna (badacz może zmniejszać liczbę błędów poprzez udzielanie wyjaśnień respondentom), ● ankiety nienadzorowane – wszystkie pozostałe typy ankiet (respondenci nie mogą skorzystać z konsultacji z kompetentną osobą).   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      pytanie logicznie technicznie otwarte – wszystkie pytania z wyjątkiem tych zaczynających się od partykuły „czy”   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      pytanie logicznie technicznie zamknięte – pytania te przewidują tylko dwie możliwe odpowiedzi, które są właściwe; zaczynają się od partykuły „czy”, po której występuje zdanie oznajmujące, np.: „Czy bitwa pod Grunwaldem miała miejsce w 1410 roku?”   
 | 
 | 
 | 
      pytanie technicznie zamknięte alternatywne    start learning
 | 
 | 
      zakładają alternatywne możliwości odpowiedzi „tak” „nie” „nie wiem” czy „jestem za” „jestem przeciw” itp.;   
 | 
 | 
 | 
      pytanie technicznie zamknięte dysjunktywne    start learning
 | 
 | 
      wymagają wyboru tylko jednej odpowiedzi spośród więcej niż dwóch odpowiedzi;   
 | 
 | 
 | 
      pytanie technicznie zamknięte koniunktywne    start learning
 | 
 | 
      umożliwiają dokonanie wyboru więcej niż jednej z podanych na nie możliwych odpowiedzi   
 | 
 | 
 | 
      NIELOSOWE SCHEMATY DOBORU PRÓBY    start learning
 | 
 | 
      Próba okolicznościowa -tworzą ją osoby łatwo dostępne, Próba celowa - dobiera się osoby, starając się otrzymać próbę, która będzie reprezentować populację. Próba kwotowa - podstawowym celem jest uzyskanie maksymalnego podobieństwa do populacji   
 | 
 | 
 |