→ Historia Sztuki - Terminologia Gotyk → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
AEDICULA start learning		kapliczka w świątyniach rzymskich, w których stawiano jakiś posąg; w średniowieczu prywatna kapliczka
Akant start learning		motyw zdobniczy w formie stylizowanego liścia rośliny śródziemnomorskiej - akantu
AMBIT (OBEJŚCIE) start learning		przejście będące przedłużeniem naw bocznych, biegnące wokół prezbiterium za ołtarzem głównym
AMBONA start learning		w budownictwie sakralnym miejsce służące duchownym do czytania tekstów liturgicznych, głoszenia kazania
APSYDA (ABSYDA) start learning		półkolista lub wieloboczna nisza ołtarzowa, która zamyka prezbiterium
APSYDIOLA start learning		mała apsyda przylegająca do apsydy głównej albo do obejścia prezbiterium
ARCHITRAW start learning		pozioma belka spoczywająca na kolumnach
ARCHIWOLTA start learning		zdobione ornamentami, profilowane lico arkady zamykającej portal lub każdy inny łukowo u góry zakończony otwór w ścianie budowli, najczęściej bogato zdobione
ATRIUM start learning		nie zadaszone pomieszczenie wewnętrzne
BAPTYSTERIUM start learning		budynek znajdujący się blisko kościoła, w którym dokonywano obrzędy chrztu. Z czasem zastąpiono baptysterium chrzcielnicą, znajdującą się wewnątrz kościoła
BELKOWANIE start learning		element konstrukcyjny leżący poziomo na kolumnach, półkolumnach i pilastrach. Składa się z trzech części: architraw, fryzu i gzymsu.
BĘBEN start learning		część budynku na rzucie koła, wieloboku lub elipsy, stanowiąca podbudowę pod kopułę.
BIFORIUM start learning		arkadowe okno lub przeźrocze podzielone najczęściej kolumienką lub słupkiem na dwie części
BUDOWLA CENTRALNA start learning		budowla wzniesiona zgodnie z zasadami układu centralnego, czyli na planie mającym co najmniej dwie krzyżujące się osie symetrii (na planie kwadratu, koła, krzyża greckiego (równomiernego))
ELEWACJA start learning		zewnętrzna powierzchnia ściany budynku ze wszystkimi znajdującymi się na niej elementami, lico budynku
ENKAUSTYKA start learning		antyczna technika malarska polegająca na stosowaniu farb, których spoiwem był wosk pszczeli
FASADA start learning		frontowa elewacja budowli. Przeważnie fasada odzwierciedla podział budynku: ukazuje liczbę pięter i naw
FILAR start learning		podpora pionowa najczęściej o przekroju prostokątnym, wielokątnym lub tak jak kolumna - okrągłym
FRESK start learning		technika malarstwa ściennego polegająca na malowaniu na mokrym tynku
GURT (SKLEPIENIOWY PAS) start learning		element konstrukcyjny i dekoracyjny sklepienia wykonany z cegły lub kamienia, w kształcie łuku
GZYMS start learning		dekoracyjny element, pas wysunięty przed lico muru
IGLICA start learning		zwieńczenie wieży lub hełmu w formie wysmukłego ostrosłupa lub stożka
IKONA start learning		obraz reprezentujący święta postać
KLINIEC start learning		odpowiednio ukształtowany blok, cios kamienny, niekiedy cegła, element konstrukcyjny łuków i sklepień, może być zwornikiem
KOPUŁA start learning		sklepienie w kształcie czaszy wzniesione nad pomieszczeniami o planie kwadratowym, okrągłym lub wielobocznym
KOŚCIÓŁ BAZYLIKOWY (BAZYLIKA) start learning		to świątynia trój- lub pięcionawowa, w której nawa główna jest wyższa i szersza od naw bocznych co umożliwia umieszczenie w jej ścianach okien doświetlających wnętrze i przebiegających ponad linią arkad miedzynawowych i dachów naw bocznych;
KOŚCIÓŁ HALOWY start learning		to świątynia wielonawowa, w której wszystkie nawy są tej samej wysokości, nawa główna jest doświetlana oknami ze ścian bocznych naw, najczęściej cała konstrukcja jest przykryta wspólnym dachem, ten typ był powszehny w Eur. Środ. w późnym gotyku
KRUŻGANEK start learning		częściowo otwarty korytarz, z jednej strony przylega do ściany budynku, z drugiej był otwarty - ciąg arkad podpartych na kolumnach lub filarach. Otaczał dziedziniec.
KRYPTA start learning		sklepione pomieszczenie pod kościołem, zwykle pod prezbiterium, spełniająca funkcję pochówkowe zmarłych dostojników duchownych i świeckich oraz jako miejsce przechowywania i eksponowania relikwii świętych.
KRZYŻ GRECKI start learning		ma cztery ramiona równej długości
KRZYŻ ŁACIŃSKI start learning		symbol ukrzyżowania Chrystusa
KRZYŻ ŚW. ANDRZEJA start learning		krzyż w kształcie dużej litery T
LATARNIA start learning		nadbudówka, najczęściej walec z oknami albo ażurowymi ścianami, umieszczonymi na szczycie kopuły, zwykle przykryty hełmem
ŁUK OSTRY start learning		łuk, którego szczyt powstał z przecięcia się dwóch fragmentów okręgu
ŁUK PEŁNY start learning		łuk w kształcie półkola
MASWERK start learning		dekoracyjny ceglany element architektoniczny, którym wypełniano górną część gotyckiego okna, przeźrocza lub rozety
MOZAIKA start learning		obraz lub dekoracyjny wzór wykonany z drobnych kawałków kamieni lub szkła
NADPROŻE start learning		poziomy, płaski lub sklepiony element konstrukcyjny w formie belki umieszczonej ponad otworami w ścianie. Jego zadaniem jest przeniesienie obciążeń oddziałujących na fragment ściany ponad otworem na mur po obu stronach otworu
NARTEKS start learning		kryty przedsionek znajdujący się przy przedniej (frontowej) ścianie kościoła, poprzedzony jest kolumnadą
NAWA BOCZNA start learning		części przestrzeni kościoła równoległa do nawy głównej i otwarta na nią
NAWA GŁÓWNA start learning		środkowa część wielonawowej świątyni, oddzielona rzędami kolumn od naw bocznych, wyzanacza główną oś budynku
NISZA start learning		Wnęka/wgłębienie w kształcie prostokątnym albo półokrągłym, może być przeznaczona do celów zdobniczych, kultowych, wykorzystywana do stawiania posągów, urn itp.
OŚCIERZE start learning		powierzchnie poprzeczne do płaszczyzny muru przy otworze okiennym lub drzwiowym. Mogą być to powierzchnie boczne (pionowe) lub górne (poziome, ukośne w kształcie łuku) zamykająca od góry otwór, może być poprowadzona prostopadle do lica ściany lub ukośnie.
PENDENTYWY (ŻAGIELEK) start learning		element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego, umożliwia przejście z planu kwadratu do koła, na którym opiera się kopuła
PILASTER start learning		element architektoniczny w formie płaskiego filara, nieznacznie występującego przed lico ściany, pełni on zarówno funkcję konstrukcyjną, jak też dekoracyjną
PINAKIEL (STERCZYNA) start learning		smukła i ostro zakończona gotycka sterczyna ozdobna, wieńcząca przypory i wierze, zazwyczaj zdobiona czołgankami (żabkami) wzdłuż krawędzi i kwiatonem na szczycie
PORTAL start learning		artystyczna oprawa otworu wejściowego
PORTYK start learning		część budynku na planie prostokąta z jednym lub kilkoma rzędami kolumn, które wspierają dach, otwarta co najmniej z jednej strony, najczęściej jedno- lub dwukondygnacyjna, czasami zwieńczony trójkątnym szczytem
PREZBITERIUM start learning		przestrzeń kościoła przy ołtarzu, przeznaczona dla duchowieństwa
PRZEDSIONEK start learning		pomieszczenie znajdujące się między wejściem, a wnętrzem charakterystyczne dla kościołów, budowli publicznych i pałacowych
PRZĘSŁO start learning		konstrukcyjnych element łączący dwie podpory (ściany, słupy, filary)
PRZYPORA (SKARPA) start learning		pionowy element konstrukcyjny budowli, podpierających z boku ścianę budowli i przenoszących ciężar sklepień na podłoże, umożliwia on stosowanie dużych, zajmujących całą ścianę okien
RYZALIT start learning		wstęp z lica w elewacji budynku w jego części środkowej, bocznej lub narożnej, prowadzony od fundamentów po dach, stanowiący jego organiczną część
RZYGACZ start learning		zoomorficzne lub demoniczne figury umieszczane w górnych partiach gotyckich kościołów, najczęściej pełniły rolę rynien odprowadzających wodę deszczową
SKLEPIENIE start learning		konstrukcja krzywoliniowa zakrywająca od góry przestrzeń budynku, sklepienie może być wykonane z kamienia, cegieł, betonu lub żelbetonu. Najpopularniejsze rodzaj sklepień: kolebkowe, krzyżowe, krzyżowo-żebrowe, wachlarzowe, kryształowe
TRANSEPT start learning		krzyżujące się z nawą główną nawa poprzeczna
TRIFORIUM start learning		arkadowe okno lub przeźrocze podzielone najczęściej kolumienką lub słupkiem na trzy części
TYMPANON start learning		wewnętrzne pole frontonu świątyni antycznej lub pole wewnątrz łuku archiwolt romańskiego i gotyckiego portalu
WĘGAR start learning		pionowy element konstrukcyjny ujmujący po bokach otwór okienny, drzwiowym itp., dźwigający nadproże lub łuk, zewnątrz ościeży
WIĆ ROŚLINNA start learning		ornament roślinny w formie wijącej się lub spiralne skręcającej się łodygi z liśćmi, czasem kwiatami
WIĘŹBA (KONSTRUKCJA DACHOWA) start learning		szkielet konstrukcyjny dachu, hełmu, a także kopuły, dźwigający pokrycie
WIMPERGA start learning		trójkątne zwieńczenie architektoniczne gotyckich portali, okien wnęk itp.
WOLUTA (ŚLIMACZNICA) start learning		element architektoniczny i motyw dekoracyjny w formie spirali lub zwoju
ZWORNIK start learning		kliniec łuku lub niektórych typów sklepień, wyróżniających się kształtem, wielkością i dekoracyjnym opracowaniem, może być wykonany z kamienia, cegły, rzadziej z drewna

Historia Sztuki - Terminologia Gotyk

You must sign in to write a comment

More