Question                    | 
                
                    Answer                    | 
            
        
        
      znaczenie biblii dla współczesnego odbiorcy    start learning
 | 
 | 
      Biblia dla współczesnego odbiorcy jest źródłem uniwersalnych wartości moralnych, takich jak miłość, sprawiedliwość i przebaczenie. Stanowi także inspirację do refleksji nad sensem życia i duchowym rozwojem w zmieniającym się świecie.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Jak powstała Biblia: Biblia powstawała przez wiele wieków jako zbiór ksiąg religijnych spisywanych przez różnych autorów natchnionych przez Boga. Jej treści były najpierw przekazywane ustnie, a potem zapisywane przez proroków, uczniów i innych autorów.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Biblia ma wielu autorów – są to prorocy, królowie, kapłani, ewangeliści i apostołowie. Najważniejszym autorem duchowym według tradycji chrześcijańskiej jest Bóg, który natchnął ludzi do spisania Jego słowa   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Stary Testament: ok. XIII w. p.n.e. – II w. p.n.e. Nowy Testament: ok. 50 – 100 r. n.e.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Stary Testament: głównie hebrajski, częściowo aramejski Nowy Testament: grecki (język koine)   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Biblia chrześcijańska dzieli się na: Stary Testament (46 ksiąg w Biblii katolickiej) – m.in. Księga Rodzaju, Psalmów, Izajasza Nowy Testament (27 ksiąg) – m.in. Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy, Apokalipsa   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      to to, co święte, boskie, związane z religią i duchowością; budzi szacunek, tajemniczość i oddzielenie od codzienności.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      to to, co świeckie, codzienne, zwyczajne; przeciwieństwo sacrum.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      tekst religijny nieuznany za oficjalną część Biblii, często o tematyce biblijnej, ale niekanoniczny.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      powtarzający się motyw lub temat w literaturze, np. „świat jako teatr”, „motyw wędrówki”.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      pierwotny, uniwersalny wzorzec postaci, sytuacji lub symbolu, np. bohater, matka, mędrzec.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      znak, który oprócz dosłownego znaczenia ma też ukryte, głębsze znaczenie, np. gołąb jako symbol pokoju.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      obraz, w którym każdy element ma znaczenie przenośne i tworzy spójną całość, np. alegoria sprawiedliwości to kobieta z wagą i mieczem.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      swobodne przekształcenie czyjegoś tekstu własnymi słowami, bez zmiany sensu.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      powtórzenie podobnej budowy zdań lub wersów, np. „Ty jesteś jak zdrowie, / Ty jesteś jak słońce”.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      zmiana naturalnego szyku wyrazów w zdaniu, często w poezji dla rytmu lub podkreślenia.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      pytanie, na które nie oczekuje się odpowiedzi, bo jest ona oczywista; używane dla wywołania refleksji.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      bezpośredni, uroczysty zwrot do osoby, bóstwa, idei lub rzeczy, np. „Litwo! Ojczyzno moja!”   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      utwór wyrażający ból, żal i smutek, często skierowany do Boga lub losu; forma skargi.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Cechy: obrazowy język, symbole, wizje przyszłości i końca świata, walka dobra ze złem, zapowiedź ocalenia wiernych. Przykład: Apokalipsa św. Jana   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Cechy: krótka opowieść z morałem, prosta fabuła, sens dosłowny i głębszy (symboliczny), służy nauczaniu. Przykład: Przypowieść o synu marnotrawnym   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Cechy: pieśń modlitewna, osobisty lub wspólnotowy zwrot do Boga, może być dziękczynny, błagalny, pochwalny, pokutny. Przykład: Psalm 23 – „Pan jest moim pasterzem”   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Cechy: utwór liryczny, uroczysty ton, wyraża uczucia religijne (np. radość, wdzięczność, chwałę Boga). Przykład: Pieśń nad Pieśniami   
 | 
 | 
 | 
      gatunek: traktat filozoficzny    start learning
 | 
 | 
      Cechy: rozważania nad sensem życia, cierpieniem, śmiercią i losem człowieka, bez jednoznacznych odpowiedzi. Przykład: Księga Hioba, Księga Koheleta   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Zakazany owoc – coś kuszącego, ale niedozwolonego. Wieża Babel – chaos, zamieszanie językowe lub organizacyjne. Judaszowe srebrniki Manna z nieba – niespodziewany dar lub ratunek. Hiobowe wieści – bardzo złe, przygnębiające wiadomości.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Przemijanie, marność dóbr i życia ziemskiego. – „Marność nad marnościami – wszystko marność” (Księga Koheleta).   
 | 
 | 
 | 
      niezawinionego cierpienia    start learning
 | 
 | 
      Cierpienie niewinnego człowieka jako próba wiary lub sens duchowy. – Księga Hioba – Hiob cierpi mimo uczciwego życia.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Dobro pochodzi od Boga, zło od nieposłuszeństwa ludzi (grzech pierworodny). – Księga Rodzaju – grzech Adama i Ewy.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Miłość Boża do człowieka, miłość bliźniego jako przykazanie. – „Miłuj bliźniego swego jak siebie samego” (Ewangelia).   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      Symbol życia, poszukiwania sensu, drogi do Boga lub zbawienia. – Wędrówka Izraelitów do Ziemi Obiecanej – droga przez pustynię jako próba i oczyszczenie.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      symbol niewinności, ofiary i Chrystusa.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      pojednanie, nadzieja, odrodzenie.   
 | 
 | 
 |