Question                    | 
                
                    Answer                    | 
            |||
|---|---|---|---|---|
| 
     metabolizm -  
 | 
     całość przemian chemicznych i energetycznych  
 | 
|||
| 
     anabolizm -  
 | 
     synteza złożonych związków chemicznych ze związków prostszych  
 | 
|||
| 
     katabolizm -  
 | 
     rozkład złożonych związków chemicznych (m.in. tłuszczów, cukrów, białek)  
 | 
|||
| 
     metabolizm dzieli się na:  
 | 
     anabolizm (reakcje syntezy) i katabolizm (reakcje rozpadu)  
 | 
|||
| 
     anabolizm ➖ niskoenergetyczne substraty + energia = wysokoenergetyczny produkt ▶️ synteza związków budulcowych, energetycznych i zapasowych  
 | 
     katabolizm ➖ wysokoenergetyczny substrat - energia = niskoenergetyczne produkty ▶️ wytwarzanie energii  
 | 
|||
| 
     reakcje endoergiczne -  
 | 
     wymagają dostarczenia energii (chemicznej, świetlnej)  
 | 
|||
| 
     reakcje egzoergiczne -  
 | 
     w ich trakcie następuje uwolnienie energii  
 | 
|||
| 
     ATP -  
 | 
     adenozynotrifosforan  
 | 
|||
| 
     nośniki energii w komórce:  
 | 
     -ATP - uniwersalny nośnik energii w komórce, głównie występujący  -GTP, UTP, CTP - niektóre reakcje metaboliczne 
 | 
|||
| 
     ATP to nukleotyd zbudowany z:  
 | 
     zasady azotowej - adeniny, pięciowęglowego cukru - rybozy   i 3 reszt fosforanowych między resztami fosforanowymi znajdują się tzw. wiązania wysokoenergetyczne 
 | 
|||
| 
     właściwości ATP:  
 | 
     -jest przenoszony z miejsca gdzie jest produkowany, do miejsca gdzie jest wykorzystywany, dzięki białkom transportującym; -wiązania między grupami fosforanowymi zawierają duża ilość energii chemicznej   -grupy fosforanowe łatwo się odłączają ▶️ ufosforylowanie różnych związków ▶️ zwiększenie ich energii oraz zdolności do wykonywania pracy -natychmiast uzyskuje utracone grupy fosforanowe na drodze fosforylacji 
 | 
|||
| 
     rodzaje fosforylacji:  
 | 
     -substratowa ▶️ substrat wysokoenergetyczny + ADP = produkt niskoenergetyczny +ATP   -fotosyntetyczna ▶️ ADP + Pi + energia świetlna = ATP -oksydacyjna ▶️ ADP + zredukowany przenośnik wodoru + tlen = ATP + utleniony przenośnik wodoru + woda 
 | 
|||
| 
     fosforylacja substratowa -  
 | 
     polega na przyłączenia do ADP reszty fosforanowej przeniesionej z cząsteczki substratu organicznego. Produktami są ATP i cząsteczka związku organicznego o mniejszej energii w porównaniu z energią substratu  
 | 
|||
| 
     fosforylacja fotosyntetyczna -  
 | 
     proces syntezy ATP, w którym jest wykorzystywana energia świetlna  
 | 
|||
| 
     fosforylacja oksydacyjna -  
 | 
     wytwarzanie ATP przy wykorzystywaniu energii uwalnianej w ostatnim etapie oddychania komórkowego, nazywanym łańcuchem oddechowym  
 | 
|||
| 
     nośniki elektronów:  
 | 
     NADH + H+ i FADH2  
 | 
|||
| 
     redukcja - elektrony są przyjmowane  
 | 
     utlenianie - elektrony są oddawane  
 | 
|||
| 
     reakcja redoks -  
 | 
     reakcja oparta na przepływie elektronów  
 | 
|||